Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu herkesin malumudur. Coğrafyamızın % 98’i deprem aktif kuşaklarıyla çevirilidir. Bu yüzden kaçınılmaz olarak deprem gerçeğiyle yüzleşmeli ve bu afete karşı önlemlerimizi almalıyız. Depremden önce, deprem sırasında ve deprem sonrasında yapılması gerekenleri yerine getirebilirsek bu doğal afetle baş edebilir ve kayıplarımızı en aza indirebiliriz. Zira yakın zamanda meydana gelen 2011 Van depremi, 1999 Gölcük Depremi ve 1999 Düzce Depremi; cumhuriyet döneminde meydana gelen diğer depremler ise 1939 Erzincan Depremi, 1944 Bolu Gerede Depremi, 1983 Erzurum Depremi gibi burada adının anamayacağımız yüksek ölçekli ve büyük can kayıplarına neden olmuş depremler bize deprem gerçeğiyle tam olarak yüzleşmediğimizin en acı tezahürleridir. Deprem Türkiye’yi etkilediği kadar dünyayı da etkileyen bir doğal afet olduğundan sinemada deprem konusunda yer veren filmler seçkisi yaparak deprem gerçeğiyle yüzleşmeyi amaç edindik.
Her felaketin dönüp dolaşıp ABD’yi bulduğu ve çözümün de yalnız kendilerindeymiş gibi gördükleri bir Hoolywood deprem filmleri seçkisi yerine ayakları yere basan ve deprem gerçeğiyle gerçekten yüzleşip onunla başa çıkan Asya sinemasının -özelikle de Japonya ve İran sinemasının- deprem filmlerini takibe aldık. Amerika da deprem kuşağında olduğu için onların filmlerini es geçemezdik, onlardan da şatafatlı işler yerine sinemayı meta olarak görmeyen filmler seçmeye özen gösterdik.
Türkiye sineması ise deprem olgusuna henüz tam olarak eğilememiş olsa da birkaç örnekle kendisine liste de yer buldu. Sinema tarihimizde 1976 yapımı ismi ”Deprem” olan bir film var ama bu filmde deprem olgusu sömürülüştür.
İşte karşınızda Türkiye ve Dünya Sineması’ndan deprem filmleri seçkisi:
15. O Şimdi Asker – 2003 – IMDb: 4.9
Yönetmen: Mustafa Altioklar
17 Ağustos depremi sonrasında çıkarılan ”bedelli askerlik” bir çok farklı statüden ve yaş grubundan insanı Çanakkale 11. Er Eğitim Tugayı’nda bir araya getirir. Bunların arasında biri vardır ki o depremde neredeyse tüm ailesini kaybetmiştir: Nihat Denizer (Mehmet Günsür)
14. San Andreas – San Andreas Fayı – 2015 – IMDb: 6.1
Yönetmen:Brad Peyton
Kaliforniya… San Andreas Fayı kırılır ve 9 şiddetindeki bir deprem meydana gelir. Bu sırada kızını arayan Tom(Dwayne Johnson) için deprem bölgesi umduğundan farklıdır.
13. Küçük Kıyamet – 2006 – IMDb: 6.3
Yönetmenler: Durul Taylan, Yagmur Taylan
Büyük İstanbul Depremi” söylentileri daha önce depremde annesini yitiren Bilge (Başak Köklükaya) aracılığıyla bir kaçış hadisesine dönüşür ama kaçmakla felaketlerden kurtulabilirler mi?
12. Kibô no kuni – Umut Diyarı – 2012 – IMDb: 6.6
Yönetmen: Sion Sono
Deprem ve Nükleer felaket… Onos Ailesi ve karantina bölgesinin evlerinin sınırından geçmesi sonucu almak zorunda kaldıkları ikircikli bir karar…
11. Namus – 1925- IMDb: 7.1
Yönetmen: Amo Bek-Nazaryan
Aleksandr Şirvanzade’nin aynı isimli romanından beyazperdeye uyarılmıştır. Depremden sağ kurtulan iki ailenin çocukları Seyran ve Susan’ı beşik kertilir ama ikili töreyi çiğneyince iş ”namus meselesi”ne döner.
10. Giro di Lune tra Terra e Mare – Ayın Kara ve Deniz Arasındaki Devinimi – 1997 – IMDb: 7.2
Yönetmen: Giuseppe M. Gaudino
Napoli… İ.Ö. 538 – 1984 arasında sıçrayışlar… Gioia Ailesi ve depremle yaşam… Geçmişte işlenmiş bir cinayet…
9. Değirmen – 1986 – IMDb:7,6
Yönetmen:Atıf Yılmaz
Şener Şen’in başrol oynadığı Reşat Nuri Güntekin’in aynı isimli romanından sinemamıza kazandırılan filmin konusu 1914 Sarıpınar’da geçmektedir.
8. Tang shan da di zhen – Artçı Şok – 2010 – IMDb: 7.6
Yönetmen: Xiaogang Feng
Büyük bir deprem felaketi sırasında kız ve erkek iki kardeş çocuk göçük altında kalır ve annelerin tek tercih hakkı vardır.
7. Yazı Tura – 2004 – IMDb: 7.7
Yönetmen: Uğur Yücel
Hayalet Cevher (Kenan İmirzalıoğlu), 17 Ağustos 1999 depreminde babasının enkaz altından kendisinin çıkarması ve amcasını kaybetmesinin travması üstüne bir de Güneydoğu’da askerlik yapması… Öte yandan Şeytan Rıdvan (Olgun Şimşek) ile kesişen hayatları…
6. Ekipazh – 1980 – IMDb: 7.7
Yönetmen: Aleksandr Mitta
Bir uçaktasınız ve uçağınız inişe geçmek üzere… Ya bu sırada deprem olursa?
5. Short Cuts – Sosyeteden İnsan Manzaraları – 1993 – IMDb: 7.7
Yönetmen: Robert Altman
Los Angeles… Trajediler ve insanlar… Ve deprem… Ve…
4. Zire darakhatan zeyton – Zeytin Ağaçları Altında – 1994 – IMDb: 7.8
Yönetmen: Abbas Kiarostami
Deprem (Koker) üçlemesinin son filmi. Deprem sonrası bir film setinde çalışan yerel halktan Hossein Rezai ve aşkı gerçek ve kurguyu bir arada izlememize olanak sağlar.
3. Kaze tachinu – Rüzgar Yükseliyor – 2013 – IMDb: 8.0
Yönetmen: Hayao Miyazaki
Jiro, küçük yaşlarda miyop olarak uçmak (pilotluk) hayallerini suya düşen bir dehadır. Jiro pes etmez ve hayallerine en yakın mesleğe uçak tasarımcılğını sarılır. Jiro’nun özel yaşamından yola çıkarak aşk, dostluk, deprem ekonomik kriz, verem ve savaş olgularına değinilen usta işi bir Japona animasyon film örneği…
2. Zendegi va digar hich – Ve Yaşam Sürüyor – 1992 – IMDb: 8.0
Yönetmen: Abbas Kiarostami
Deprem (Koker) üçlemesinin ikinci filmi. “Khane-ye doust kodjast? – Arkadaşımın Evi Nerede? – (1987)” filminin çekildiği Koker bölgesindeki insanların akıbetini öğrenmek isteyen yönetmen ve oğlunun deprem sonrası izlenimleri…
1. OMG Oh My God! – Aman Tanrım – 2012 – IMDb: 8.2
Yönetmen: Umesh Shukla
Ateistin biri dükkanını sigortalatmıştır. Deprem sırasında dükkanı yıkılan Ateist, sigortaya başvurur. Sigorta şirketi ise depreme sebep olanın Tanrı’nın ta kendisi olduğunu bu yüzden zararı kendilerinin karşılamayacaklarını beyan eder. Bunun üzerine Ateist kişimiz Tanrı’yı mahkemeye vermeye kalkışır.