Papatyalar (Daisies – Sedmikrásky) filmi, 1966 yılında Çek yönetmen Vera Chytilova’nın çekmiş olduğu tartışmalı filmdir. Filmin başrollerini Ivana Karbanova ve Jitka Cerhova paylaşır. Film boyunca bu iki genç kızın hayatı anlamlandırma çabaları gösterilir.
Papatyalar Filmi Konusu
Dönemin Çekoslovakya’sında filmlere getirilen katı sınırlamalar ve yasaklardan payını fazlasıyla alan yönetmen, bu filmde de vermek istediği mesajları görüntünün altına gizlemiş ve sadece dikkatli seyircilerin fark edeceği anlamlar yaratmıştır. Bu sebeple Çek Yeni Dalga akımının en önemli örneklerini vermiştir.
Filmi tartışmalı kılan en büyük özellik feminizme bakış açısıdır. Aslında yönetmen filmi feminist amaçlarla yapmadığını ve bu yönde eğilimleri olmadığını dile getirse de, eleştirmenler Chytilova’yı feminist olarak değerlendirip Papatyalar filmini de ona göre incelemişlerdir. Örneğin bu filmde iki genç kız Marie I ve Marie II adı ile geçer ve onların kimliklerinden çok yaptıkları üzerinde durulur. İki kız devamlı oyuncak bebek gibi giyinir, makyaj yapar ve yine buna uygun şekilde hareket eder. Bu açıdan ataerkil toplum normlarına uygundur fakat öte yandan filmin başka bir sahnesinde tuvalette bekleyen karakterler iyi giyimli bir kadınla karşılaşır ve ona hayran kalırlar. Bu sahnede toplumun gerçekten arzu ettiği kadın tiplemesi ana karakterler değil, sahneye yeni giren kadındır. Çünkü iki Marie de kadından çok küçük bir çocuğu ya da oyuncak bebeği andırır. Bu durumun, yönetmenin ataerkil düzene karşı gelmek için tasarladığı bir yöntem olduğu düşünülür.
Bunun yanı sıra Vera Chytilova bu filminde, içinde bulunduğu sosyalist rejimi eleştirmek için sembolizmi bolca kullanmıştır. Bunun en güzel örneği ana karakterlerin büyük ve lüks bir masadaki bütün yemekleri yediği ve eğlendikleri sahnedir. Ayrıca bu sahne savaşlara da gönderme içerir çünkü karakterler masayı dağıtıp yemekleri yedikten sonra eşyaları aynı şekilde düzenlemeye çalışır. Fakat ne kadar uğraşsalar da yıkılan, kırılan ve parçalanan şeyler eski haline geri dönmez. Tıpkı savaşlarda olduğu gibi geri çevirmesi zor hasarlar oluşur. Ayrıca burada devletler eleştirildiği gibi halk da eleştirilmiştir. Çünkü bu olaylara sessiz kalan halk, o dönemde gazetelere de gözlerini kapatıp olan biteni görmezden gelmeye çalışmıştır. Bu durumu protesto etmek nedeniyle yönetmen, ana karakterlere gazeteden elbiseler giydirmiştir. Bilgi alma amacıyla kullanılması gereken gazeteler, sadece eğlence ve elbise olarak kullanılıp asıl kullanım sebebinin tamamen dışına çıkartılmıştır. Bu sebeple, filmin sonunda aç gözlülüğü ve sorumsuzluğu nedeniyle karakterler cezalandırılır.
Papatyalar, içinde bulunduğu sosyal, tarihsel durumları ve zorlukları anlatan sinema tarihinin önemli filmlerindendir. Bunu yaparken sembolizmin kullanılması ve yönetmenin kendine has montaj yöntemleriyle gerçeklik algısını kırması, filmi sadece önemli meselelere değinmesi ile değil teknik açıdan da mükemmel bir hale getirmiştir.
Papatyalar Filmi Fragmanı:
https://www.youtube.com/watch?v=PtBLYiqy1WI